Yeni keşif: Arılar zamanı algılayabilir

Queen Mary Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Alex Davidson ve psikoloji alanında kıdemli öğretim üyesi Elisabetta Versace tarafından yürütülen araştırmaya göre, arılar kısa ve uzun ışık parlamalarını ayırt edip tatlı besinin hangi noktada bulunduğunu öğrenebiliyor.

Araştırma ekibi, arıların yuvalarından çıktıklarında yiyecek bulmak için geçtiği bir labirent kurdu.

Labirentte iki farklı görsel ipucu yer aldı: kısa bir ışık parlamasıyla yanan bir daire ve uzun bir ışık parlamasıyla yanan bir diğeri. Arılar zamanla, tatlı besinin kısa parlama ile ilişkili olduğunu öğrenerek doğru yöne uçmayı başardı.

‘İki ışık arasındaki zaman’

Bilim insanları daha sonra yiyeceği kaldırarak, arıların kokudan veya görünümden etkilenip etkilenmediğini test etti. Sonuçta arıların, yalnızca ‘ışık parlamasının süresine’ göre karar verdiği belirlendi.

Davidson, “Arıların iki ışık arasındaki zaman farkını işleyerek hangi yöne gideceklerine karar verdiklerini gösterdik” dedi. Versace ise, arıların evrimsel süreçte hiç karşılaşmadıkları bir uyarıcı olan bu ışık sinyallerini bile öğrenmede kullanabildiğine dikkat çekti: “Bu esneklik gerçekten etkileyici.”

Araştırmaya göre, arılar insan, makak ve güvercin gibi omurgalılarla birlikte, kısa ve uzun ışık sinyallerini ayırt edebilen nadir türler arasında yer alıyor. İnsanlar bu yeteneği örneğin Mors alfabesini anlamada kullanıyor: kısa bir sinyal “E” harfini, uzun bir sinyal ise “T” harfini temsil ediyor.

‘Karmaşık iç dünyalara sahipler’

Davidson, bulguların arılar ve diğer böceklerin “sadece içgüdüyle hareket eden makineler” olmadığını, aksine “karmaşık iç dünyalara sahip canlılar” olduğunu göstermesini umduklarını söyledi. Versace de “Onlar sadece bizim için çalışan tozlayıcı makineler değil” dedi.

Araştırma ekibi, bundan sonraki aşamada arıların bu zaman algısını nasıl gerçekleştirdiğini, yani beynin hangi mekanizmalarının buna izin verdiğini incelemeyi planlıyor. Ayrıca koloni içinde serbest hareket eden arılarla da benzer testler yapılacak.