Türkiye’de ve dünyada obezite oranları kırmızı alarm veriyor! Uzmanlardan hayat kurtaran uyarılar

Türkiye ve dünyada obezite oranları alarm verici bir hızla artırdı. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporuna göre, dünya genelinde 1 milyardan fazla insan obeziteyle yaşıyor ve Türkiye, Avrupa’da obezite oranlarında ilk sırada yer aldı.

Bilimsel araştırmalar, obezitenin kalp hastalıkları, diyabet ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını gösterdi.

Uzmanlar, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyle dengeli bir yaşam tarzı benimsenerek bu salgına karşı şifa bulunabileceğini vurguladı.

İşte obeziteyle mücadele için hayat kurtaran öneriler…

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA OBEZİTE KRİZİ

DSÖ’nün raporuna göre, dünya genelinde yetişkinlerde obezite oranı 1975’ten bu yana üç katına çıktı; yaklaşık 880 milyon yetişkin ve 159 milyon çocuk obeziteyle mücadele ediyor.

Türkiye’de ise durum daha da kritik. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün 1998-2013 yılları arasındaki Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) verilerine göre, kadınlarda obezite oranı %21,7’den %26,5’e yükseldi.

Türkiye, Avrupa’da obezite oranlarında birinci. Bu, sağlık sistemimiz ve toplum sağlığı için ciddi bir tehdit.

Çocukluk çağında obezite de alarm veriyor. DSÖ Avrupa Çocukluk Obezite Gözetim Girişimi (COSI) 2013 verilerine göre, Türkiye’de 7-8 yaş arası çocukların %22,5’i obez veya fazla kilolu. 2025’te uzmanlar, özellikle deprem bölgesinde sağlıklı gıdaya erişim eksikliği nedeniyle çocuk obezite oranlarının ABD seviyelerine ulaştığını belirtti.

OBEZİTENİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ YIKICI ETKİLERİ

Obezite, yalnızca estetik bir sorun değil, ciddi sağlık riskleri taşıyan kronik bir hastalık. The Lancet’te yayımlanan bir çalışma, obezitenin diyabet, kalp-damar hastalıkları, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı ve bazı kanser türleriyle doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koydu.

Türkiye’de yapılan bir çalışma, obez kadınlarda diyabet prevalansının obez olmayanlara göre üç kat daha yüksek olduğunu gösterdi.

University of California, Berkeley’den Dr. Michael Eisen, “Obezite, metabolik sendromun temel tetikleyicisi. Fiziksel hareketsizlik ve işlenmiş gıdalar bu salgını körüklüyor” dedi.

Obezitenin ekonomik yükü de ağır. Türkiye’de obezitenin sağlık sistemine maliyeti 8 milyar dolar olarak hesaplandı; bu, toplam sağlık harcamalarının %22,6’sını oluşturuyor. Kronik böbrek hastalığı, kalp yetmezliği ve tip 2 diyabet gibi obeziteyle ilişkili hastalıklar, yıllık 1.857-28.600 TL arasında ek sağlık harcamasına neden oldu.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Prof. Dr. Walter Willett, “Obezite, önlenebilir ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri. Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyle bu yük azaltılabilir” dedi.

ŞİFA VE DENGE İÇİN UZMAN ÖNERİLERİ

Uzmanlar, obeziteyle mücadelede şifa ve dengeyi sağlayacak yaşam tarzı değişikliklerini önerdi.

İşte bilimsel temelli tavsiyeler:

Sağlıklı Beslenme: Londra merkezli beslenme uzmanı Dr. Sarah Schenker, “Meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız protein kaynaklarına odaklanın. İşlenmiş gıdalar ve şekerli içeceklerden uzak durun” dedi.

Nutrition Reviews’te yayımlanan bir çalışma, Akdeniz tipi diyetin obezite riskini %30 azalttığını gösterdi.

Türkiye’de geleneksel diyetlerdeki yüksek kalorili kebap ve hamur işleri, obeziteyi artıran faktörler arasında.

Fiziksel Aktivite: DSÖ, haftada en az 150 dakika orta düzey fiziksel aktivite önerdi. European Journal of Public Health’te yayımlanan bir çalışma, 30 dakika hareketsiz zamanın orta-yüksek yoğunluklu egzersizle değiştirilmesinin insülin duyarlılığını %9,7 artırdığını buldu.

Dr. Jinan Banna, “Yürüyüş, bisiklet veya yüzme gibi aktiviteler, hem kilo kontrolüne hem de ruh sağlığına katkı sağlar” dedi.

Uyku ve Stres Yönetimi: Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology’de yayımlanan bir çalışma, 8 saatten az uyuyan çocuklarda obezite riskinin 2 kat arttığını gösterdi.

Prof. Dr. Frank Hu, “Stres ve uyku eksikliği, iştah hormonlarını etkileyerek aşırı yemeye yol açabilir. Düzenli uyku ve meditasyon, denge için kritik” dedi.

SAĞLIKLI YAZ TABAĞI TARİFİ

Yaza sağlıklı girmek için uzmanların önerdiği, obeziteyle mücadelede şifa ve denge sunan bir tarif:

Malzemeler (2 kişilik):

1 su bardağı kinoa

150 gram ızgara somon

1 su bardağı roka veya ıspanak

1/2 su bardağı kiraz domates

1 yemek kaşığı zeytinyağı

1 tatlı kaşığı limon suyu

1/4 avokado (dilimlenmiş)

1 yemek kaşığı öğütülmüş keten tohumu

Yapılışı:

Kinoayı paket talimatlarına göre pişirin ve soğumaya bırakın.

Somonu zeytinyağı, tuz ve karabiberle marine edin, ızgarada 8-10 dakika pişirin.

Roka, kinoa, domates, avokado ve keten tohumunu bir kasede karıştırın.

Üzerine limon suyu ve zeytinyağı gezdirin, somonu ekleyerek servis yapın.

Bu tarif, lif, omega-3 ve antioksidanlarla obezite riskini azaltıyor. Dr. Schenker, “Bu tür yemekler, hem doyurucu hem de kilo kontrolüne yardımcı” dedi.

ŞİFA VE DENGEYLE OBEZİTEYE DUR DEYİN

Türkiye ve dünyada obezite salgını, acil önlem gerektirdi. Bilimsel araştırmalar ve uzmanlar, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu krize karşı şifa bulunabileceğini vurguladı.

Kaynak:https://www.yenicaggazetesi.com.tr/turkiyede-ve-dunyada-obezite-oranlari-kirmizi-alarm-veriyor-uzmanlardan-hayat-918320h.htm