Gençler Ülkeyi Neden Terk Ediyor? Bir Nesil Sessizce Gidiyor

Gidecek Bir Yer Arıyorlar: Gençler Neden Türkiye’den Umudu Kesti?

Yurt dışına çıkmak isteyen gençlerin sayısı her yıl artıyor. Vize başvuruları rekor kırarken, arkasında ekonomik kaygılar, gelecek endişesi ve umutsuzluk yatıyor. Türkiye genç beyin göçüyle yüzleşiyor.

Türkiye’de gençlik artık sadece üniversite sınavı, kariyer planı veya iş bulma mücadelesiyle değil, yurt dışına çıkış planlarıyla da meşgul. Eskiden ‘dil öğrenmeye gidiyorum’, ‘staj buldum’ gibi gerekçelerle yapılan seyahatler, artık ‘yerleşmek’, ‘kaçmak’, ‘kurtulmak’ kelimeleriyle tarif ediliyor.

Son iki yılda Avrupa ülkelerine yapılan vize başvurularında %40’a varan artış gözlenirken, ABD, Kanada ve Avustralya gibi uzak ülkeler de gençlerin radarında. Özellikle 18-35 yaş aralığındaki genç nüfusun büyük bölümü, “fırsat varsa giderim” düşüncesinde birleşiyor.

RAKAMLARLA UMUTSUZLUK

• 2024’te Schengen vizesine başvuran Türk vatandaşlarının %62’si 18-35 yaş grubunda.
• Gençlerin %74’ü “imkanım olsa yurtdışında yaşamak isterim” diyor (KONDA, 2024).
• Her yıl ortalama 80.000’den fazla üniversite mezunu farklı yollarla yurtdışına çıkıyor (TÜİK, 2023).
• Almanya, 2025 Nisan’da yaptığı açıklamada, “nitelikli göçmen başvurularında Türkiye ilk 3 ülke arasında” dedi.

BEYİN GÖÇÜNÜN NEDENLERİ

1. Ekonomik Kriz ve İşsizlik

Genç işsizliği resmî rakamlara göre %20’nin üzerinde. Üniversite mezunları asgari ücretle çalışıyor. Gelecek planı yapan gençler, yaşam standardını başka ülkelerde kurmayı daha mantıklı buluyor.

“4 yıl mühendislik okudum. Mezun olunca bir kafede çalıştım. Almanca öğrendim, şimdi Avusturya’da kaynakçı olarak iş buldum. Üzülmüyorum; burada bir gelecek yok,” diyor 26 yaşındaki Ahmet.

2. Umutsuzluk ve Adaletsizlik Algısı

Adalet, liyakat, eşitlik gibi kavramlar gençlerin büyük çoğunluğu için sadece kâğıt üzerinde. “Torpil olmadan iş bulamıyorsun”, “kimse emeğinle kazanmıyor” gibi düşünceler yaygın.

3. Geleceğe Dair Kaygılar

Yüksek enflasyon, konut krizi, eğitim sistemindeki değişkenlik gençlerin “yarın ne olacağı belli değil” hissini derinleştiriyor. Birçok genç, aile kurmayı, ev sahibi olmayı artık “hayal” olarak tanımlıyor.

4. Kişisel Özgürlükler ve Sosyal Baskı

Kadınlar, LGBTİ bireyler ve politik duyarlılığı olan gençler için yurt dışı sadece ekonomik değil; aynı zamanda kişisel güvenlik ve ifade özgürlüğü için de bir çıkış noktası haline geliyor.

VİZE BAŞVURULARI NEDEN ARTTI?

• Turistik değil, göç odaklı başvurular arttı. Öğrenci vizesi, çalışma vizesi, mavi kart başvuruları rekor düzeyde.
• Türkiye’deki ekonomik kriz nedeniyle ‘yatırımcı vizesi’ için başvuran genç girişimcilerin sayısı da artıyor.
• Yeni mezunlar, Erasmus+ veya yüksek lisans burslarını “kaçış fırsatı” olarak görüyor.

UZMANLAR NE DİYOR?

Sosyolog Dr. N. Akar:

“Gençler Türkiye’de emeklerinin karşılığını alamayacaklarını düşünüyor. Eğitim düzeyi yükseldikçe gitme arzusu artıyor çünkü burada o eğitimin karşılığı yok.”

Psikolog B. Erdem:

“Bu sadece ekonomik değil, duygusal bir travma. Gençler bu ülkede değer görmediklerini düşünüyor. Gittikleri yerde bile Türkiye’yi özlemek yerine rahatlamayı tercih ediyorlar.”

BU BİR KAÇIŞ DEĞİL, VAROLUŞ MÜCADELESİ

Gençler artık hayal kurmuyor; plan yapıyor. Sadece daha fazla para kazanmak değil, daha güvende, daha özgür, daha eşit bir yaşam için gidiyorlar. Her pasaport başvurusu bir başka hikâyeyi anlatıyor. Türkiye, bir yandan gençlerine “umut olamadığı” için sorgulanırken, diğer yandan bu gidişin yaratacağı uzun vadeli toplumsal ve ekonomik boşluğu görmezden gelmeye devam ediyor.

Kaynaklar: TÜİK, Eurostat, Almanya Göç Ajansı, KONDA, BBC Türkçe, DW Türkçe