Demir eksikliği hangi hastalıkların kapısını aralıyor? Uzmanlardan hayat kurtaran uyarılar

Demir eksikliği, dünya genelinde en yaygın beslenme sorunlarından biri olarak milyonlarca insanı etkiledi.

Vücudun oksijen taşıma kapasitesini doğrudan etkileyen bu durum, yalnızca halsizlik ve yorgunlukla sınırlı kalmıyor; ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırladı.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Prof. Walter Willett ve Cleveland Clinic’ten Hematolog Dr. Mikkael Sekeres gibi uzmanlar, demir eksikliğinin kalp hastalıkları, bilişsel bozukluklar ve hatta depresyon gibi rahatsızlıkları tetikleyebileceği konusunda uyardı.

Bilimsel araştırmalar, demir eksikliğinin erken teşhis edilmediği takdirde yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürdüğünü gösterdi.

İşte demir eksikliğinin yol açtığı riskler ve uzman önerileri…

DEMİR EKSİKLİĞİ: VÜCUDUN SESSİZ ÇIĞLIĞI

Demir, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobinin temel yapı taşıdır ve oksijenin dokulara taşınmasından sorumlu. Yetersiz demir alımı, kan kaybı, emilim bozuklukları veya artan demir ihtiyacı (örneğin hamilelik) demir eksikliğine yol açabilir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), verilerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık %25’inin demir eksikliği anemisiyle mücadele ettiğini bildirdi Kadınlar, çocuklar ve vejetaryen beslenen bireyler, bu konuda en yüksek risk grubunda.

Demir hazinesi 4 besin! Vücudu sapasağlam yapıyorlar

Dr. Mikkael Sekeres, “Demir eksikliği, genellikle yorgunluk, soluk cilt ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir, ancak uzun vadede çok daha ciddi sonuçlara yol açabilir” dedi.

The Lancet Haematology’de yayımlanan bir çalışma, demir eksikliğinin bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara yatkınlığı artırdığını ve kronik hastalıkların seyrini kötüleştirdiğini ortaya koydu.

HANGİ HASTALIKLARI TETİKLİYOR?

Demir eksikliği, vücudun birçok sistemini etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarttı:

İşte bilimsel verilerle desteklenen başlıca riskler:

Kalp Hastalıkları: Demir eksikliği, kalbin dokulara yeterli oksijen sağlamak için daha fazla çalışmasına neden olur. Bu durum, kalp yetmezliği ve aritmi riskini artırır. European Heart Journal’da yayımlanan bir araştırma, demir eksikliği olan bireylerde kalp yetmezliği riskinin %34 daha yüksek olduğunu gösterdi. Dr. Sekeres, “Demir eksikliği, kalbinizi gereksiz bir strese sokar ve uzun vadede ciddi komplikasyonlara yol açar” dedi.

Bilişsel Bozukluklar ve Depresyon: Beyin, oksijene bağımlı bir organdır ve demir eksikliği, bilişsel işlevleri olumsuz etkiler.

Journal of Nutrition’ın sayısında yayımlanan bir çalışma, demir eksikliği olan çocuklarda öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliği riskinin %40 arttığını, yetişkinlerde ise depresyon ve anksiyete belirtilerinin %28 daha sık görüldüğünü ortaya koydu.

Avustralya’daki Deakin Üniversitesi’nden Dr. Wolfgang Marx, “Demir, nörotransmitter üretiminde kritik bir rol oynar. Eksikliği, ruh halini ve zihinsel keskinliği doğrudan etkiler” dedi.

Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Demir, bağışıklık hücrelerinin düzgün çalışması için gerekli. Nutrients dergisinin sayısında yayımlanan bir meta-analiz, demir eksikliğinin enfeksiyonlara karşı direnci azalttığını ve özellikle solunum yolu enfeksiyonlarının sıklığını artırdığını gösterdi.

Prof. Walter Willett, “Demir eksikliği, vücudun savunma kalkanını zayıflatır ve kronik hastalıklara kapı aralar” diye uyardı.

Demir depolayan besinler ortaya çıktı! İşte uzmanların dedikleri…

Hamilelik Komplikasyonları: Hamile kadınlarda demir eksikliği, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskini artırdı. WHO, hamilelikte demir eksikliğinin anne ölümlerinin %20’sine katkıda bulunduğunu bildirdi.

Dr. Sekeres, “Hamilelikte demir takviyesi, hem anne hem bebek sağlığı için kritik” dedi.

RİSK GRUPLARI VE ERKEN TEŞHİS

Demir eksikliği, kadınlarda adet kanamaları, hamilelik ve emzirme dönemlerinde daha sık görülüyor. Vejetaryen veya vegan beslenen bireyler, demirin bitkisel kaynaklardan daha az emilmesi nedeniyle risk altında. Ayrıca, çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi emilim bozuklukları da demir eksikliğini tetikleyebilir.

Dr. Marx, “Erken teşhis için ferritin ve hemoglobin seviyelerinin düzenli kontrolü şart. Yorgunluk ve halsizlik, demir eksikliğinin ilk sinyalleri olabilir” dedi.

UZMAN ÖNERİLERİ: DEMİR EKSİKLİĞİNİ ÖNLEMEK

Uzmanlar, demir eksikliğini önlemek ve tedavi etmek için beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerini önerdi:

Demir Açısından Zengin Gıdalar: Kırmızı et, karaciğer, kümes hayvanları ve balık, en iyi demir kaynaklarıdır (heme demir). Bitkisel kaynaklar arasında ıspanak, mercimek ve nohut yer alır, ancak bu gıdalar C vitaminiyle tüketildiğinde emilim artar. Prof. Willett, “Bir bardak portakal suyuyla ıspanak salatası, demir emilimini %30 artırabilir” dedi.

Demir Takviyeleri: Doktor kontrolünde demir takviyeleri, eksikliği hızla düzeltebilir. Ancak, fazla demir alımı karaciğer hasarına yol açabileceği için dozaj önemli. American Journal of Clinical Nutrition’da yayımlanan bir çalışma, demir takviyelerinin 6-8 haftada ferritin seviyelerini normale döndürdüğünü gösterdi.

Kafein ve Sütten Kaçının: Çay, kahve ve süt ürünleri, demir emilimini azaltabilir. Dr. Sekeres, “Yemeklerden bir saat önce veya sonra bu içeceklerden uzak durun” önerisinde bulundu.

Düzenli Kontroller: Özellikle risk grubundaki bireylerin yılda bir kez kan testi yaptırması, demir eksikliğinin erken teşhisinde kritik.

Ispanaktan bile fazla demir içeren 5 besin! Hastalık kapınıza uğramayacak

BİLİM NE SÖYLÜYOR?

Bilimsel çalışmalar, demir eksikliğinin sadece bir beslenme sorunu olmadığını, genel sağlık üzerinde domino etkisi yarattığını gösterdi. Blood Advances’in sayısında yayımlanan bir araştırma, demir eksikliğinin kronik yorgunluk sendromu ve fibromiyalji gibi durumlarla bağlantılı olduğunu belirtti. Ayrıca, BMJ Global Health’in raporu, demir eksikliği anemisi tedavi edilmediğinde sağlık sistemlerine yıllık 50 milyar dolarlık ek yük getirdiğini ortaya koydu.

WHO, hedeflerinde demir eksikliği anemisini %50 azaltmayı planlıyor ve bu doğrultuda beslenme eğitimine ve demir takviyesi programlarına yatırım yaptı. Uzmanlar, demir eksikliğinin önlenmesi için bireysel farkındalığın artırılmasının kritik olduğunu vurguladı.

Demir eksikliği, görünüşte basit bir sorun gibi algılansa da, kalp hastalıklarından bilişsel bozukluklara kadar geniş bir yelpazede sağlık riskleri taşıdı.

Dr. Mikkael Sekeres, “Demir eksikliği, vücudunuzun size verdiği bir uyarı sinyali. Bu sinyali görmezden gelmek, ciddi hastalıklara davetiye çıkarabilir” dedi.

Prof. Walter Willett ise, “Doğru beslenme ve düzenli sağlık kontrolleri, demir eksikliğini önlemenin en etkili yoludur” diye ekledi.

Kaynak:https://www.yenicaggazetesi.com.tr/demir-eksikligi-hangi-hastaliklarin-kapisini-araliyor-uzmanlardan-hayat-kurtaran-910695h.htm