Princeton Üniversitesi uzmanlarından Kyle Chan, The New York Times’a verdiği demeçte dünyanın geleceğine dair karamsar bir tablo çizdi. Chan’a göre, “Çin Yüzyılı” çoktan başladı ve tarihçiler gelecekte bu sürecin dönüm noktasını Donald Trump’ın …

Princeton Üniversitesi uzmanlarından Kyle Chan, The New York Times’a verdiği demeçte dünyanın geleceğine dair karamsar bir tablo çizdi. Chan’a göre, “Çin Yüzyılı” çoktan başladı ve tarihçiler gelecekte bu sürecin dönüm noktasını Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminin ilk ayları olarak tanımlayacak. Çin’in yükselişiyle ABD’nin küresel rolünün azalması kaçınılmaz görünüyor.
Trump’ın “ticaret savaşı zaferi” ilanları gerçeği yansıtmıyor. ABD Başkanı’nın yüksek tarifeleri ve araştırma bütçesini kısması, Amerikan şirketlerinin küresel pazarlardaki erişimini ve inovasyon kapasitesini baltalıyor. Nitelikli araştırmacılar başka ülkelere yöneliyor, üniversiteler darbe alıyor, yarı iletken ve temiz enerji gibi kritik sektörlerde destek kesiliyor.
Çinliler Trump’ın böyle kandırıyorlar: Büyük uyanıklık ortaya çıktı
TAM KÜRESEL HAKİMİYET
Çin şu an bile çelikten 5G ekipmanlarına kadar pek çok alanda dünya üretiminin lideri konumunda. 2030’a kadar küresel üretimin yüzde 45’ini tek başına karşılaması bekleniyor. Mart ayında Çin, kuantum bilişim ve robotik gibi alanlarda uzun vadeli yatırımlar yapacak 138 milyar dolarlık bir kamu risk sermayesi fonu kurdu.
Yapay zekâ, elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri, güneş panelleri ve drone teknolojilerinde ciddi ilerlemeler sağlayan Çin, aynı zamanda yarı iletkenler konusunda da Huawei’nin atılımlarıyla kendi kendine yetebilecek tedarik zincirleri kuruyor.
Trump tarifeleri turizmi yerle bir etti: Rezervasyonların yarısı iptal edildi
“ABD’NİN TEMELLERİ ZAYIFLADI”
BYD gibi Çinli şirketler, Tesla’yı küresel satışlarda geride bırakırken Ford, GM ve Volkswagen’i bile piyasa değerinde aştı. Çinli start-up DeepSeek’in yapay zekâ yazılımı da ABD kamuoyunda şok etkisi yarattı. Çin, 2023’te dünyadaki toplam endüstriyel robot kurulumlarının yarısından fazlasını gerçekleştirdi.
Buna karşılık ABD, araştırma ve inovasyon yatırımlarını kısmaya devam ediyor. Trump yönetimi, kısa vadeli tarifelere odaklanırken uzun vadeli kalkınma stratejilerinden uzaklaşıyor. Uzmanlar, bu tercihin ABD’yi içine kapanan ve yalnızca iç pazara yönelen bir ekonomiye dönüştüreceği uyarısında bulunuyor.
FBI’ın eski direktörünü sorguya çektiler: Trump’a suikast çağırısı yaptığı iddia ediliyordu
ÇİN’İN DEVLET ODAKLI MODELİ
Çin’in devlet kontrollü ekonomik modeli, karşılaştığı zorluklara rağmen uzun vadeli hedeflere ulaşma kapasitesini koruyor. Emlak sektöründeki kriz ve yaşlanan nüfus gibi sorunlara rağmen sistemin çevikliği ve kaynakları yönlendirme kabiliyeti dikkat çekiyor. ABD’nin serbest piyasa değerlerine dayalı sistemi ise bu esnekliğe sahip değil.
Chan’a göre, ABD’nin geleceği bugünkü siyasi kararlarla şekillenecek. Bilime, akademiye, uluslararası işbirliklerine ve yabancı yeteneklere açık bir politikaya dönüş yapılmazsa, Çin’in egemenliği kaçınılmaz olabilir.
Donald Trump, Körfez ülkelerinden 3 trilyon dolarla döndü!
ÇİN’İN ALTERNATİF MÜMKÜN MÜ?
ABD’nin bu karanlık senaryodan kurtulması için vizyoner politikalar şart. Araştırma ve geliştirme bütçelerinin artırılması, uluslararası akademik ve ekonomik işbirliklerinin teşvik edilmesi, inovasyonun desteklenmesi ve yetenekli yabancı bireylerin ülkeye kazandırılması gerekiyor. Aksi takdirde, küresel teknoloji ve ekonomi liderliğinde Çin’in gerisinde kalmak kaçınılmaz.

Kaynak:https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cinli-uzmandan-carpici-kehanet-gelecegin-lider-ulkesini-acikladi-916925h.htm