Borçlulara Yeni Tehdit!

Mal Beyanı Yapmayanlara Hapis Şoku: Borçlulara Yeni Tehdit

Türkiye’de ekonomik sıkıntılar nedeniyle icra dosyaları her geçen gün katlanarak artarken, borçlular için kritik bir detay yeniden gündeme oturdu: mal beyanı vermeyen ya da eksik beyanda bulunan kişilere hapis cezası uygulanabiliyor.

Son dönemde icra müdürlükleri ve alacaklı avukatlar, borçluların mal beyanı yükümlülüğünü daha sık takibe almaya başladı. Özellikle “ödeyemiyorum” diyen ama beyan vermeyen binlerce kişi, farkında olmadan 3 aya kadar disiplin hapsiyle karşı karşıya.

7 Gün İçinde Beyan Zorunlu

İcra takibi tebliğ edilen kişiler, 7 gün içinde mal beyanında bulunmak zorunda.
Bu beyanda taşınır-taşınmaz mallar, gelir bilgisi ve borcun ne şekilde ödeneceği yer alıyor. “Hiç malım yok” demek bile resmi bir beyandır.

Ancak birçok kişi bu yükümlülüğü bilmediği için beyan vermiyor ve icra dairelerinden bir anda yakalama kararı çıkabiliyor.

Gerçeği Gizleyene de Hapis

İcra ve İflas Kanunu’na göre yalnızca beyan vermemek değil, eksik, yanıltıcı veya yalan beyanda bulunmak da suç.
Mallarını başkasının üzerine gösteren, banka hesaplarını gizleyen ya da gelirini bildirmeyen borçlular hakkında da 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabiliyor.

Bu hapis:

• Adli sicile işlemiyor
• Para cezasına çevrilemiyor
• Denetimli serbestlikle düşmüyor
• Ancak beyan verilirse kaldırılıyor

“Borcum var ama malım yok” demek yeterli mi?

Evet. Borçlunun gerçekten malı yoksa bunu bildirmesi hukuken yeterli. Ancak hiç beyanda bulunmazsa ya da “nasıl olsa ödeyemem” diyerek dosyayı boş bırakırsa, alacaklının talebiyle doğrudan mahkemeye sevk edilebiliyor.

Taahhüt Verip Ödemeyen de Riskte

Mal beyanı sırasında ödeme taahhüdü veren kişiler bu sözü yerine getirmezse yine 3 aya kadar hapis gündeme geliyor. Bu nedenle uzmanlar, “ödeyemeyeceğiniz taahhüt altına girmeyin” uyarısını yapıyor.

Borçlu Sayısı Rekor Kırıyor

Türkiye’de icra dosyası sayısı 40 milyonu aşmış durumda. Yoksulluk arttıkça icra yükü geniş kesimleri etkiliyor. Ancak çoğu borçlu, mal beyanının önemini bilmediği için adli süreçte kendini savunmasız bırakıyor.

Uzmanlar uyarıyor:

“Mal beyanı vermemek borçtan daha tehlikeli hale geldi. Hapisten kaçmanın tek yolu, süresi içinde doğru beyan vermek.”

Vatandaşa Şok: “Borçtan Hapse Girmem” Devri Kapandı

Toplumda yaygın kanı hâlâ şu:
“Borç yüzünden hapse girilmez.”

Fakat gerçek farklı. Borçtan değil ama mal beyanı yapılmadığı için insanlar cezaevi yoluna düşüyor. Şu anda cezaevlerinde yüzlerce kişi yalnızca “beyan vermediği” için bulunuyor.

Hem Hukuki Hem Sosyal Kriz Kapıda

Ekonomik koşullar ağırlaşıp icra dosyaları büyüdükçe, devlet sistemi de daha sert uygulamalara yöneliyor. Hukukçulara göre önümüzdeki dönemde mal beyanına ilişkin hapis kararlarında ciddi artış yaşanacak.

Bu tablo, şu soruyu gündeme getiriyor:
“Borçluyu korumayan sistem, ceza ile mi tahsilat yapacak?”